Kva er Twitch - og kor trygt er det?

Twitch er delt inn i brukarskapte kanalar som byr på alt frå strøyming av speling til musikkproduksjon, rein prating, matlaging, eigne talkshow og andre typar direktesende videoinnhald. Sjåarane kan chatte med kvarandre og med den som strøymer direkte.

Det er eit stort mangfald på plattforma, og kva som er populært der er stadig i endring. Somme brukarar blir verdskjente og tener seg rike, mens andre knapt får ein einaste sjåar.

Blant dei største strøymekjendisane finn vi Ninja og Pokimane, mens kanalen CriticalRole - kor kjende stemmeskodespelarar speler rollespelet «Dungeons & Dragons» - blei så populær at den fekk sin eigen animasjonsserie på strøymetenesta Prime Video.

Kva skal til for å bruke Twitch?

Twitch er tilgjengeleg via ein eigen app på både mobile, spelkonsollar, datamaskiner og enkelte smartfjernsyn. Appen er gratis å laste ned, og mesteparten av funksjonaliteten til tenesta er open for alle utan betaling. Det går også an å sjå Twitch-strøymer via nettsida, og då utan å måtte opprette ein eigen konto.

Om ein ønskjer å strøyme sjølv trengst det strengt teke ikkje anna enn gratis programvare for datamaskina eller mobilen, eventuelt å kople kontoen sin på spelkonsollen opp mot Twitch for å få moglegheit til å strøyme. Skal ein også strøyme seg sjølv trengst likevel ein mikrofon og eventuelt eit webkamera kopla til maskina.

I tillegg til dette er det også mange som kjøper ekstrautstyr for å få ein meir profesjonell kanal, for eksempel betre lyssetjing, lydutstyr av høg kvalitet, ein strøymekontroll med hurtigtastar og ein grønskjerm for å fjerne bakgrunnen bak brukaren under sending.

Kven passar Twitch for?

Twitch har brukarar i alle aldrar, men opererer med ei nedre aldersgrense på 13 år. I brukarvilkåra til tenesta er ein føresetnad for brukarar under 18 år at ein føresett ser på straumen saman med barnet for å overvake innhaldet.

Generelt er det lurt å ha i mente at Twitch ikkje har forelderkontrollar, noko som betyr at det ikkje er mogeleg å sperre for visse typar innhald på plattforma. Om barn skal vere på Twitch kan det derfor vere lurt å ha tydelege avtalar på kva kanalar og kategoriar dei kan sjå på.

Merk også at det jamleg dukkar opp reklame i straumane, med mindre ein betaler for eit abonnement som fjernar dette (og sjølv då vil det i nokre tilfelle dukke opp kommersielle bodskap).

Vald og vakse innhald

Det er eit ekstremt spenn i kva innhald ulike brukarer produserer. For eksempel finst det eit vell av familievennlege kanalar der barn og foreldre speler saman, men også rølpete fyllesendingar som vil vere uskikka for yngre sjåarar.

Sjølv om Twitch ikkje har en eigen barnemodus finst det ei rekkje generelle restriksjonar for kva typar innhald brukarane kan strøyme. Mens strøymer som berre fokuserer på grov vald eller viser verkelege valdsbilete er bannlyste, vil dei fleste spel med 18-årsgrense bli ansett som uproblematiske.

Eit unnatak både for spelstrøyming og andre typar strøymer er at seksualisert innhald er bannlyst på plattforma. Dette gjeld både for pornografiske spel og for kva brukarar kan gjere - noko som inkluderer det å vere naken, for eksempel å strøyme i berr overkropp.

Regelverket kan likevel omgåast til ein viss grad. Eitt kjent eksempel er «the hot tub meta», som tek utgangspunkt i eit unnatak som tillèt badetøy i visse samanhengar.

Det har ført til at mange brukarar har kjøpt oppblåsberre badekar for å kunne ha lettkledde sendingar utan å bli kastet ut. Twitch har flytt desse straumane over i ein eigen kategori som blir kalla «Basseng, boblebad og strender».

Kommunikasjon

Brukarar som følgjer ein straum har eit eige chattevindu der dei kan snakke med kvarandre og med brukaren som sender direkte.

Ein ting som er spesielt viktig å vere oppmerksam på når det gjeld på Twitch er fenomenet med parasosiale forhold - kjensla av at personen på andre sida av skjermen er ein venn. Dette kan ha stor påverknadskraft på yngre sjåarar. Brukarar fungerer ofte på same måte som influensarar på den måten at dei kan vere sponsa, noko som betyr at reklame og kjøpsoppfordringar kan skje.

Det er også mogeleg å sende private meldingar (her kjende som Whispers), men det er mogeleg å skru av dette alternativet for personar ein ikkje har chatta med tidlegare. Chatten kan også skjulast om ein ikkje ønskjer å sjå den.

Det er ein del hets og uønskt oppførsel på Twitch, på same måte som det også kan finnast i chatten til enkelte dataspel med fleirspelarfunksjon. Det kan også hende svindelforsøk i chatten, for eksempel frå brukarar som lokkar med gratis valuta i kjende spel som «Fortnite» og liknande i forsøk på å f.eks. få tak i personleg informasjon eller bankkortnummeret til foreldra.

I desse tilfella har Twitch ei rekkje rapporteringsalternativ. Enkeltbrukarar som er plagsame kan også ignorerast slik at meldingane deira blir skjulte, eller dei kan blokkerast helt.

Twitch har også ei rekkje system for automatisk moderasjon av chatten, inkluderte sperrer for direktelekkjer, uønskt språk og mistenkjelege brukarar. I tillegg har større brukarar gjerne eigne moderatorar som modererer chatten mens dei sjølv fokuserer på direktesendinga si. Desse kan utestengje brukarar mellombels eller permanent.

Om barnet dine ønske å strøyme sjølv kan det vere lurt å ha ein prat om privatliv og deling av personleg informasjon. Ein Twitch-straum er open for heile verda, noko som også betyr at ein har liten kontroll med kven som f.eks. tek kontakt via chatten.

Dei som strøymer blir ofte oppfordra til å ta utfordringar frå sjåarane, som kan variere frå å bruke eit våpen dei elles ikkje ville brukt i eit skytespel til å stappe munnen full av kanel eller gå i eit kostyme.

Twitch åtvarar mot at mindreårige utfører tilsynelatande uskuldige fysiske sjåar-utfordringar som å stå på hendene eller danse, sidan desse kan vere frå brukarar som ønskjer å sjå dei i ein situasjon som kan tolkast seksuelt.

Kjøp og sal

Sjølv om Twitch er gratis finst det ei rekkje moglegheiter til både å bruke og tene pengar på plattforma.

Eit Twitch Turbo-abonnement, som kostar i underkant av 90 kroner i månaden, fjernar det meste av reklame. Det gir også moglegheit til å setje farge på brukarnamnet sitt i chatten og bruke ekstra emojiar, samt å lagre tidlegare sendingar i 60 dagar i staden for 14.

Det er også moglegheit til å abonnere på enkeltkanalar for å gi økonomisk støtte til brukarar ein liker godt. Dette kan gi spesielle fordeler som ekstra reaksjons-ikon i chatten eller moglegheita til å spele saman med brukaren. Eit abonnement går frå månad til månad, og kostar frå rundt femtilappen og oppover til rundt 250 kroner, avhengig av kva nivå ein vel.

Det er også mogeleg å donere direkte til ein Twitch-strøymer under sending ved å heie på dei. Dette kan gjerast med ein digital valuta som blir kalla Bits, som blir kjøpt for ekte pengar. Prisen er går ned om du kjøper store mengder, og kjøpsalternativa strekkjer seg frå i underkant av 19 kroner til over 4000 kroner for eitt enkeltkjøp. Somme brukarar har også moglegheit for å donere pengar direkte via tredjepartstenester som PayPal.

Brukarar som oppnår ei viss mengd følgarar på kanalen sin kan sjølv kvalifisere seg til å bli ein tilknytt brukar (Affiliate) eller Twitch-partner, noko som gir moglegheita til å tene pengar på straumen gjennom abonnentar, Bits og reklame.

Tilgjengelegheit

Via ein meny i chattevinduet kan skriftstørrelsen endrast og fargar med betre lesbarhet kan skruast på.

Enkelte brukarar bruker også tredjepartsprogramvare for live teksting, men denne kan vere upåliteleg.

Les meir om populære dataspel og tenester.